Ga verder naar de inhoud

Servais, Adrien-François

° Halle, 6/06/1807 — † Halle, 26/11/1866

Biografie

Annelies Focquaert

Hallenaar Adrien-François Servais was al vroeg in muziek geïnteresseerd. Na lessen in klarinet en viool schakelde hij over op cello. Van 1827 tot 1829 volgde hij in het Conservatorium in Brussel cello bij Nicolas-Joseph Platel en compositie bij Charles Hanssens jr. Zijn eerste openbaar concert speelde hij - met een zelfgeschreven concerto - in Brussel in 1830, en daarbij kreeg hij al dadelijk zeer lovende perskritieken. Na het behalen van zijn eerste prijs bleef hij nog enkele jaren assistent van Platel. Van 1829 tot 1833 dirigeerde hij de Harmonie van Halle, en in dezelfde periode speelde hij ook in het orkest van de Koninklijke Muntschouwburg in Brussel. In 1835 benoemde de koning hem tot eerste cellist van zijn privé-ensemble.

Na verschillende optredens in België, waar hij vooral eigen werk speelde, trad Servais voor het eerst in Parijs op in eind 1833, daarna in Londen (1835). Van toen af aan ging het erg snel, met concertreizen die hem naar Frankrijk, Nederland, Duitsland, Oostenrijk, Polen, Rusland en Oekraïne brachten; concerten in Engeland, Denemarken, Noorwegen, Zweden, Roemenië, Turkije, Hongarije, Tsjechië, Slovakije, Estland, Letland, Litouwen en Wit-Rusland. Er wordt van hem gezegd dat hij meer dan 10.000 concerten heeft gespeeld, wat allicht niet ver naast de waarheid is.

Toen Servais in februari 1843 nogmaals in Parijs speelde, stak La France Musicale haar lof niet onder stoelen of banken: "Sous son archet le violoncelle a un caractère noble, grandiose, passionné, brillant, mélodieux, tel enfin qu’aucun violoncelliste encore ne l’a compris." Ook Berlioz was vol lof na een concert in 1847: "Le second concert nous a revélé un talent de premier ordre, un paganinien, qui étonne, attendrit et entraîne par sa hardiesse, ses élans de sensibilité et son impétueuse allure: je veux parler du grand violoncelliste Servais." In 1848 werd Servais celloleraar in het Brusselse Conservatorium, waar hij tot aan zijn dood in 1866 meer dan 30 cellisten opleidde (waaronder zijn zoon Joseph, die in 1872 celloleraar werd aan hetzelfde instituut).

Servais wordt beschouwd als één van de grootste cellisten van zijn tijd. Als virtuoos leverde hij een omvangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de cellotechniek: hij breidde de technische mogelijkheden uit, en speelde steeds met steunpin, wat al vlug navolging kreeg. Zijn talrijke optredens droegen bij tot de doorbraak van de cello als solo-instrument, en zetten de Belgische celloschool op de kaart van Europa. Ook als componist liet hij zich niet onbetuigd: hij componeerde meer dan honderd werken. Bekend zijn vooral Souvenir de Spa en Six Caprices.

Hij kreeg talrijke onderscheidingen, onder meer van koning Leopold I van België, koning Willem II en III van Nederland, de koning van Denemarken en de keizer van Oostenrijk. Servais was ook erelid van diverse muziekverenigingen.

Hij kreeg een buste in het Koninklijk Conservatorium van Brussel en een standbeeld in Halle (1871), met als opschrift: "Unique dans son art, il y rayonne en maître. Il fut aimé de tous et fut digne de l’être."

Panorama de la musique belge, 1938, p. 22.

Bibliografie

Anderen over deze componist

  • Brenta, G.: Panorama de la musique belge - Deuxième partie: le XIXe siècle, Brussel, 1938, p. 22.
  • Fétis, F.: Servais (Adrien-François), in: Biographie universelle des musiciens, 2e uitgave, dl. 8, Parijs, 1875, p. 21-22.
  • François, P.: Adrien François Servais (1807-1866), de Paganini van de cello – Adrien François Servais (1807-1866), the Paganini of the cello, via www.servais-vzw.org, online op 26 november 2005.
  • François, P.: Adrien François Servais 1807-2007. Halse cellist met wereldfaam. Catalogus van de tentoonstelling in Halle, 5 mei tot 6 juni 2007, Halle, 2007.
  • François, P.: Ah! le métier de donneur de concerts! Adrien François Servais (1807-1866) als rondreizend cellovirtuoos, Halle, 2007.
  • François, P.: De evenknie van Paganini en Liszt: Adrien François Servais, in: Kunsttijdschrift Vlaanderen, jrg. 55, nr. 313, november 2006, p. 326-328.
  • François, P.: De familie Servais en het muziekleven in Halle & Europa, Halle, 2004.
  • François, P.: De familie Servais en het muziekleven in Halle & Europa. Catalogus van de permanente tentoonstelling samengesteld door Peter François, Halle, 2004.
  • François, P.: De partituren van Adrien François Servais (1807-1866) in de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium Brussel, Brussel, 2005.
  • François, P.: Servais’ muziek leeft! De muziek van Hallenaar Adrien-François Servais (1807-1866) in historisch en mondiaal perspectief, in: Hallensia, nieuwe reeks, jrg. 26, nr. 4, oktober 2004, p. 12-36.
  • François, P. en Desmet, Z.: Servaiswandeling. In de voetsporen van de beroemde Halse cellist. Halle, 2007.
  • Gregoir, E.: Servais (Adrien François), in: Galerie biographique des artistes-musiciens belges du XVIIIme et du XIXme siècle, Brussel, 1862, p. 156-157.
  • Gregoir, E.: F. Servais et un pianiste élève dit de F. Liszt, in: Souvenirs artistiques - Documents pour servir à l’histoire de la musique, dl. 1, Brussel, 1888, p. 71.
  • Gregoir, E.: Servais (Adrien-François), in: Les Artistes-Musiciens belges au XVIIIme et au XIXme siècle, Brussel, 1885, p. 369-373.
  • N.N.: Antwerpen, 20 Februarij 1862. Concert, … in: Caecilia, Algemeen Muziekaal tijdschrift van Nederland, 1 maart 1862.
  • N.N.: La statue de Servais, à Hal, in: La Plume, 1 oktober 1871.
  • N.N.: Par les doux charmes de sa lyre, in: Grégoir, E.: Documents Historiques relatifs à l’art et aux artistes-musiciens, dl. 3, Brussel, 1875, p. 81.
  • N.N.: Necrologie. Adrien François Servais, in: Caecilia, Algemeen Muziekaal Tijdschrift van Nederland, jrg. 23, nr. 24, 1866, p. 243.
  • Pougin, A.: Servais (Adrien-François), in: Biographie universelle des musiciens et bibliographie générale de la musique par F.-J. Fétis, Supplément et Complément, publiés sous la direction de Arthur Pougin, dl. 2, Parijs, 1880, p. 515-516.
  • Thys, A.: Adrien-François Servais, in: Historique des Sociétés Chorales de Belgique, Gent, 1855, p. 166.

Artikels

Höflich-uitgave: Concerto en Si mineur pour le Violoncelle, opus 5 (ca. 1834)

Peter François

Nederlandse inleiding bij Höflich-cataloognummer 529

Historische teksten

Necrologie - Adrien François Servais

een journalist van het tijdschrift Caecilia

De doods-tijding van den beroemdsten en grootsten violoncel-virtuoos onzes tijds, reeds in het vorige nummer van dit tijdschrift medegedeeld, heeft de muziekale wereld zeer onverwacht en daarom des te smartelijker getroffen.

Onthulling Servais-standbeeld in Halle

een journalist van La Plume

Kort na Servais’ dood gaf het Halse stadsbestuur de opdracht aan Servais’ schoonzoon Cyprien Godebski om zijn schoonvader in een standbeeld te vereeuwigen. Het beeld, in Carrara-marmer, werd op 1 oktober 1871 op de Grote Markt van Halle ingehuldigd.

F. Servais et un pianiste élève dit de F. Liszt.

Eduard Gregoir

Servais avais promis, je ne sais où, son concours pour un concert de charité. Sur le programme figurait un jeune pianiste fantastique se donnant pour un élève de Liszt, et n'ayant pris de ce dernier, en les exagérant encore, que les aspects bizarres, une caricature du maître enfin !

De koning der violoncellisten

een recensent van het tijdschrift Caecilia

Op 2 december 1861 brak in het pakhuis Sint-Felix (gelegen tussen de Godefriduskaai en de Oudeleeuwenrui) in Antwerpen een verwoestende brand uit die vele mensenlevens eiste. Ten voordele van de slachtoffers en nabestaanden van de ramp werden verschillende benefietconcerten georganiseerd.

Par les doux charmes de sa lyre

een anonieme dichter

SERVAIS (Fr.), célèbre violoncelliste, mort en 1867.

Heb je een vraag of heb je een foutje opgemerkt? Zoek je een partituur?

Of heb je zelf nog meer informatie over deze persoon, contacteer ons dan.